بررسی پتانسیل گیاه کنگر (Gundelia tournefortii) به عنوان جاذب فلزات سنگین در خاک‌های آلوده

بررسی غلظت فلزات سنگین در گونه‌های گیاهی رشد یافته در خاک‌های کشاورزی آلوده به فلزات سنگین بسیار حایز اهمیت است. کنگر (Gundelia tournefortii) یکی از گونه‌های خوراکی مورد استفاده در بخش‌های مختلف کشور است که امکان رشد در زمین‌های کشاورزی را دارا است. افزون بر این استفاده از گیاهان با قابلیت تجمع بالا یکی از کارسازترین روش‌های پاکسازی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین است. هدف از پژوهش حاضر بررسی پتانسیل گیاه کنگر در جذب فلزات سنگین در زمین‌های کشاورزی و غیرکشاورزی است. به این منظور 4 ایستگاه در مناطق کشاورزی و 2 ایستگاه در مناطق غیرکشاورزی به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد. در هر یک از این ایستگاه‌ها سه نمونه گیاهی به طور کامل از ریشه و به همراه خاک اطراف آن‌ها برداشت شد. پس از آماده‌سازی و هضم نمونه‌ها غلظت فلزات سنگین کروم، نیکل، روی، مس، منگنز و آهن با استفاده از دستگاه جذب اتمی تعیین شد. برای هر یک از گیاهان فاکتورهای تجمع زیستی و فاکتور انتقال محاسبه شد. بر اساس یافته‌های به دست آمده، گیاه کنگر از نظر فلزات روی، منگنز، مس و نیکل بیش انباشت‌گر و از نظر کروم و آهن انباشت‌گر متوسط محسوب می‌شود. همچنین یافته‌ها نشان داد بین غلظت فلزات سنگین در خاک، اندام‌های هوایی و زیر‌زمینی کنگر در منطقه شاهد و کشاورزی اختلاف آماری معنی‌داری وجود دارد (p<0.05). بنابراین مصرف گیاهان زراعی رشد یافته در زمین‌های کشاورزی به موجب غلظت بالاتر فلزات سنگین در آن‌ها ا از خطر بالاتری برخوردار است و با توجه به نتایج فاکتورهای انتقال و تجمع، این گونه برای پاکسازی نواحی آلوده به فلزات سنگین پیشنهاد ﻣﯽشود.